Ψάχνουν... ψηλά τους «εγκεφάλους» του σκανδάλου Novartis

Τσουνάμι εξελίξεων φέρνει η έρευνα για τη Novartis και τις πρακτικές που φέρεται ότι ακολουθούσε και στη χώρα μας για να διευρύνει το πεδίο των πωλήσεών της στα φάρμακα.

Οι εισαγγελικές Αρχές, μετά την έφοδο που πραγματοποίησαν στις 21 Δεκεμβρίου στα γραφεία της εταιρείας, έχουν στα χέρια τους πληθώρα στοιχείων, τα οποία σε συνδυσμό με τα ευρήματα άλλων δικογραφιών που έχουν πρόσφατα χειριστεί, αποτελούν «υπερόπλο» στα χέρια της Δικαιοσύνης. Δικαστικές πηγές που έχουν γνώση παρόμοιων ερευνών λένε στο «Εθνος» ότι τα βιβλία των εταιρειών μπορούν να αποδειχθούν «θησαυρός» αφού μέσα από τις δαπάνες που περνούν βγαίνουν πολύτιμα συμπεράσματα. «Επιπλέον, κάποια πράγματα είναι περασμένα σε βιβλία γιατί έτσι φορούν τον μανδύα της νομιμοφάνειας» λένε οι ίδιες πηγές, θυμίζοντας την υπόθεση της Siemens.

Την ίδια ώρα, εισαγγελικοί κύκλοι εκτιμούν ότι οι απαντήσεις στο αίτημα δικαστικής συνδρομής δεν θα αργήσουν. Και τα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους οι Αμερικανοί είναι πολλά και σοβαρά, αφού οι δεκάδες μάρτυρες φέρονται να έχουν προσκομίσει έγγραφα και οπτικοακουστικό υλικό που εμπλέκουν κυβερνητικούς αξιωματούχους, συμβούλους αλλά και στελέχη της εταιρείας. Δικαστική πηγή σημειώνει μάλιστα το «Εθνος» ότι η έρευνα θα στραφεί και στο ενδεχόμενο να έχουν τελεστεί αδικήματα σε βάρος της δημόσιας υγείας, στην περίπτωση που υπάρξουν ενδείξεις ότι αποσύρονταν ή δεν έμπαιναν στην αγορά φάρμακα -τα οποία μπορεί να ήταν και αποδοτικότερα- για να προτιμηθούν φάρμακα της ελβετικής εταιρείας.

«Κλειδί» ο παρ' ολίγον αυτόχειρας
Ρόλο-κλειδί στην εισαγγελική έρευνα θα παίξει όμως και ο παρ' ολίγον αυτόχειρας, ο οποίος θα κληθεί -εάν δεν έχει ήδη- ενώπιον των εισαγγελέων κατά της διαφθοράς για κατάθεση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο 44χρονος, ο οποίος έφτασε σε αυτό το σημείο από την πίεση που αισθανόταν επειδή κάποιοι πίστευαν ότι ήταν εκείνος ένας από τα δύο βαθιά λαρύγγια που μίλησαν στους Αμερικανούς για τις αθέμιτες πρακτικές της Novartis (δωροδοκίες κρατικών αξιωματούχων και ιδιωτών γιατρών), ζητούσε να έρθει σε επαφή με έναν εισαγγελέα όταν κατέβηκε από τον 13ο όροφο του ξενοδοχείου Χίλτον από όπου απειλούσε να δώσει τέρμα στη ζωή του.

Η φαρμακευτική αγορά, ωστόσο, γνώριζε ότι ο 44χρονος δεν θα μπορούσε να είναι ο πληροφοριοδότης, αφού εργάζεται ακόμη για την εταιρεία, και μάλιστα έχει μετατεθεί στα κεντρικά γραφεία στην Βασιλεία της Ελβετίας μαζί με τη σύζυγό του, η οποία είναι και η ίδια υπάλληλος του ελβετικού κολοσσού.

Ρόλο-κλειδί στην εισαγγελική έρευνα θα παίξει και ο παρ' ολίγον αυτόχειρας, ο οποίος θα κληθεί -εάν δεν έχει ήδη- ενώπιον των εισαγγελέων κατά της Διαφθοράς για κατάθεση.

Τι έσπρωξε λοιπόν τον 44χρονο χημικό από τη Θεσσαλονίκη σε αυτήν την κίνηση; Τι γνωρίζει και δεν πρέπει να βγει προς τα έξω; Είναι οι πωλήσεις που πέτυχε για το φάρμακο του διαβήτη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, όπως λένε κάποιοι, ή άλλοι λόγοι; Είναι η έρευνα της αμερικανικής Δικαιοσύνης και μέχρι πού μπορεί να φθάσει; 'Η δεν συμβαίνει τίποτε από όλα αυτά και η απόπειρα αυτοκτονίας σχετίζεται με προσωπικούς λόγους;

Το βέβαιο είναι ότι η απειλή του να βάλει τέρμα στη ζωή του δείχνει άνθρωπο σε απόγνωση... Μια έρευνα στην Αμερική ξεκινάει με αποδείξεις και όχι με ενδείξεις, λένε στο «Εθνος» νομικοί που έχουν ζήσει τη δικαστική πρακτική στην άλλη άκρη του Ατλαντικού. Οι Αμερικανοί είχαν εδώ και μήνες τις πληροφορίες περί αθέμιτων πρακτικών της εταιρείας για να αρχίσουν την έρευνά τους, όμως έπρεπε να υπάρχουν βάσιμα στοιχεία τα οποία να έχουν τον χαρακτήρα αποδείξεων. Τα πρόσωπα βρέθηκαν και δεν άργησαν να δηλώσουν ότι θέλουν οικειοθελώς να συνεργαστούν, με στόχο, όπως είπαν, την πάταξη της διαφθοράς. Αφού συγκέντρωσαν όλα τα στοιχεία, απευθύνθηκαν σε δικηγορικό γραφείο, το οποίο συνέταξε καταγγελία-αγωγή, η οποία υποβλήθηκε στην Αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC).

Τα στοιχεία ερευνήθηκαν και θεωρήθηκαν όχι μόνο βάσιμα αλλά και σημαντικά για το δημόσιο συμφέρον. Η συνέχεια δόθηκε μέσα από συνεντεύξεις που έδωσαν οι δύο, με τη βοήθεια της τηλεδιάσκεψης, λένε κάποιες πληροφορίες, ενώ στη συνέχεια ταξίδεψαν με τον νομικό τους παραστάτη Παύλο Σαράκη μέχρι την Ουάσιγκτον και κατέθεσαν όσα γνώριζαν για τις πρακτικές της εταιρείας ενώπιον μεικτού κλιμακίου: της SEC, του FBI και του υπουργείου Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών. Στην έρευνα μπήκε και ο γενικός εισαγγελέας, αφού οι καταγγελίες των δύο πρώην στελεχών της εταιρείας φέρεται ότι αφορούν δωροδοκίες κρατικών αξιωματούχων, γιατρών, διευθυντικών στελεχών νοσοκομείων αλλά και εταιρειών που δραστηριοποιούνταν ως πλυντήρια ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Οι πληροφοριοδότες φέρονται ότι έδωσαν και έγγραφα που πιστοποιούν τις καταγγελίες τους, μίλησαν για αρκετά πρόσωπα, ενώ στη συνέχεια διασφάλισαν και την ασυλία τους μπαίνοντας σε καθεστώς προστασίας μαρτύρων. Κατά πληροφορίες, τα βαθιά λαρύγγια έχουν μιλήσει για πολλά στελέχη τόσο από τη Novartis International όσο και τη Novartis Hellas, ωστόσο το μέγεθος της ποινικής τους εμπλοκής θα ερευνηθεί από τις αμερικανικές και τις ελληνικές δικαστικές αρχές. Η περίοδος στην οποία αναφέρθηκαν φέρεται να εντοπίζεται μεταξύ 2006 και 2014, με τους Αμερικανούς να διασταυρώνουν τα όσα λένε μέσα από άλλες μαρτυρίες και στοιχεία που έχουν οι ίδιοι συλλέξει κατά τη διάρκεια της διετούς έρευνάς τους. Πάντως οι δικές τους επίσημες καταθέσεις φέρεται ότι δόθηκαν στις 12 και 13 Δεκεμβρίου 2016.

Μια έρευνα στην Αμερική ξεκινάει με αποδείξεις, λένε στο «Εθνος» νομικοί που έχουν ζήσει τη δικαστική πρακτική στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, μεταξύ αυτών και ο Παύλος Σαράκης.

Η έρευνα
Η προκαταρκτική εξέταση στην Ελλάδα άνοιξε αμέσως μόλις έγινε γνωστό ότι δύο στελέχη της εταιρείας κατέθεσαν τον περασμένο Αύγουστο αναφορά-καταγγελία στις αμερικανικές αρχές. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής διαβίβασε τα δημοσιεύματα στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, με την Ξένη Δημητρίου να παραγγέλνει τη διενέργεια έρευνας. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Ελληνες εισαγγελείς έχουν ήδη εξετάσει κάποιους μάρτυρες, ενώ δικαστικές πηγές θέλουν τους εισαγγελείς Διαφθοράς να είναι σε επαφή με την αμερικανική Δικαιοσύνη, στελέχη της οποίας τους έχουν ενημερώσει ατύπως για την πορεία των ερευνών τους. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η αμερικανική πλευρά είναι ένα βήμα πριν από την άσκηση ποινικών διώξεων, οπότε στη συνέχεια θα μπορούν να διαβιβάσουν όποια στοιχεία έχουν στην κατοχή τους στην ελληνική πλευρά.

Τι ήταν όμως αυτό που κίνησε τις υποψίες των Αμερικανών με τις πρακτικές της εταιρείας στην Ελλάδα και θέλησαν να ενισχύσουν την έρευνά τους με εργαζόμενους από την Ελλάδα; Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το καμπανάκι χτύπησε εξαιτίας των ισολογισμών της εταιρείας στη χώρα μας, αφού οι τζίροι της Novartis σε μια χώρα 11 εκατομμυρίων κατοίκων ήταν πολύ μεγάλοι. Κι αυτό που θέλησαν να ερευνήσουν ήταν εάν η ελβετική εταιρεία, στην οποία ωστόσο έχουν μπει μεγάλα γερμανικά κεφάλαια, μετέρχεται παράνομες μεθόδους και πρακτικές για να αποκτά διείσδυση σε γιατρούς και νοσοκομεία. Επιπλέον η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των 16 χωρών που μπαίνουν στο καλάθι διαμόρφωσης των τιμών, έναν θεσμοθετημένο σε πολλές χώρες δείκτη βάσει του οποίου διαμορφώνονται οι τελικές τιμές των φαρμάκων της εταιρείας σε πολλά άλλα κράτη, εκτός της Αμερικής, της Αγγλίας και της Γερμανίας.

Τα ανταλλάγματα
Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα στελέχη που λειτουργούν ως βαθιά λαρύγγια κινούνται από ιδιοτελή κίνητρα, αφού περιμένουν ανταλλάγματα από την αμερικανική Δικαιοσύνη. Δικηγόροι που γνωρίζουν τη διαδικασία ωστόσο υποστηρίζουν ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, αφού η δικογραφία θα πρέπει να κλείσει στην Αμερική και στη συνέχεια ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος να προβάλει αίτημα ότι με τη βοήθειά του εξιχνιάστηκε η υπόθεση, ώστε να διεκδικήσει ένα χρηματικό ποσό. Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, πολλοί είναι εκείνοι οι υπάλληλοι που έρχονται σε κόντρα με την εταιρεία όσο καιρό διατηρούν εργασιακή σχέση με αυτήν και αποφασίζουν να καταγγείλουν τις πρακτικές της από αντίδραση ή από εκδίκηση. Από την πλευρά της η εταιρεία Novartis δηλώνει ότι θα συνεργαστεί με τις ελληνικές δικαστικές αρχές στο πλαίσιο της εισαγγελικής έρευνας και πως θα παράσχει κάθε πληροφορία που θα της ζητηθεί:

«Εχουμε λάβει γνώση των δημοσιευμάτων για τις επιχειρηματικές πρακτικές στην Ελλάδα και βρισκόμαστε σε αναζήτηση περαιτέρω στοιχείων. Συνεργαζόμαστε με τις αρμόδιες αρχές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η Novartis δεσμεύεται με τα υψηλότερα πρότυπα ηθικής επιχειρηματικής συμπεριφοράς και κανονιστικής συμμόρφωσης σε όλες τις πτυχές της εργασίας και λαμβάνει κάθε ισχυρισμό για πιθανό παράπτωμα εξαιρετικά σοβαρά».

ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟΝ 44ΧΡΟΝΟ

Νομικοί κύκλοι αναφέρουν στο «Εθνος» ότι δεν αποκλείεται να είχε επιχειρηθεί προσέγγιση και του 44χρονου χημικού, παρ' ολίγον αυτόχειρα, είτε από τη μία είτε από την άλλη πλευρά, με αίτημα τη συνεργασία, γεγονός που πίεσε σφόδρα τον επιτυχημένο product manager.

ΣΟΦΙΑ ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ

ethnos.gr