Τα μάτια στραμμένα στον ουρανό: Σήμερα η μπλε πανσέληνος. Πώς εξηγείται το φαινόμενο;

Όπου κι αν βρίσκεστε σήμερα, είτε στην Αθήνα, είτε σε κάποιο νησί, μην ξεχάσετε να στρέψετε το βλέμμα σας στον ουρανό, για να παρακολουθήσετε ένα όχι τόσο σπάνιο, αλλά εξαιρετικά μοναδικό φαινόμενο.  Την μελαγχολική, μπλε πανσέληνο!

Καθώς οδεύουμε λοιπόν για την δεύτερη πανσέληνο του μήνα, σήμερα Παρασκευή 31 Ιουλίου, το κανάλι NASA Science στο YouTube εξηγεί με ένα βίντεο την ιστορία του Blue Moon που έχει εμπνεύσει τόσα τραγούδια και έργα τέχνης. Η μπλε πανσέληνος, όπως και κάθε άλλη άλλωστε γκρι ή άσπρη, επηρεάζει τον άνθρωπο, αλλά η συγκεκριμένη έχει τις επιπλέον ιδιότητες της "μελαγχολικής".

Σύμφωνα με επιστημονικές αναφορές, μπλε φεγγάρι αποκαλείται όταν μια πανσέληνος, που συμβαίνει σε ασυνήθιστη χρονική στιγμή, ή μια επιπλέον πανσέληνος εντός του έτους. Τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, τις περισσότερες φορές μια κάθε μήνα.

Ωστόσο, κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Αυτές αθροίζονται, και ως αποτέλεσμα κάθε δύο ή τρία χρόνια έχουμε ένα επιπλέον φεγγάρι, φαινόμενο που συμβαίνει κάθε 2,72 χρόνια. Διαφορετικές ερμηνείες τοποθετούν το έξτρα φεγγάρι σε διάφορες περιόδους, ωστόσο αυτή η πρόσθετη πανσέληνος αποκαλείται σε κάθε περίπτωση "μπλε φεγγάρι".

 

Ο όρος έχει και μεταφορική σημασία, η οποία τονίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση "once in a blue moon", που σημαίνει πως κάτι συμβαίνει πολύ σπάνια. Στο άλλο άκρο υπάρχει και μια πολύ κυριολεκτική σημασία καθώς ένα φεγγάρι μπορεί πράγματι να έχει χρώμα μπλε, εξαιτίας ατμοσφαιρικών διαταραχών. Πρόκειται για ένα πολύ σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο το φεγγάρι (όχι απαραίτητα πανσέληνος) φαίνεται στα μάτια του παρατηρητή γαλαζωπό, εξαιτίας της ύπαρξης καπνού ή μορίων σκόνης στην ατμόσφαιρα. Κάτι τέτοιο παρατηρήθηκε μετά τις δασικές πυρκαγιές στη Σουηδία και τον Καναδά το 1950 και, αξιοσημείωτα, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα το 1883, που είχε ως επακόλουθο να εμφανίζεται το φεγγάρι μπλε για μια περίοδο δύο ετών.

 

Σπάνια ίσον "Once in a blue moon"

 

Δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο φαινόμενο να παρατηρούνται δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για το αυγουστιάτικο φεγγάρι.

Η δεύτερη πανσέληνος τον ίδιο μήνα αποκαλείται μπλε, όχι μόνο επειδή είναι ασυνήθιστη, αλλά επειδή κάποτε ήταν πραγματικά μπλε. Και όχι για μια νύχτα, αλλά για χρόνια.

"Ήταν το 1883 όταν έγινε η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στην Ινδονησία. Σε απόσταση 600 χιλιομέτρων μακριά, ο κόσμος άκουσε την έκρηξη σαν βολή κανονιού. Ισοδυναμούσε η έκρηξη με βόμβα ισχύος 100 μεγατόνων. Στα ανώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας εκτινάχθηκαν χώμα και στάχτη. Τότε το φεγγάρι έγινε μπλε και ήταν τόσο σπάνιο το γαλάζιο πρόσωπο της σελήνης που αντίκριζαν οι άνθρωποι, ώστε το μπλε φεγγάρι έμεινε στα χρονικά ως έκφραση ενδεικτική της έννοιας του 'σχεδόν ποτέ'", όπως είχε αναφέρει και παλιότερα ο διευθυντής του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου Διονύσης Σιμόπουλος.

"Με αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και η φράση 'μπλε Σελήνη' για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σε έναν μήνα. Η δεύτερη δηλαδή πανσέληνος σε έναν μήνα ονομάζεται 'μπλε Σελήνη' παρ’ όλο που ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο" προσθέτει ο κ. Σιμώπουλος.

 

Η επιστημονική εξήγηση της NASA για το φαινόμενο

 

Η NASA αναφέρει και άλλα παρόμοια γεγονότα είτε από εκρήξεις ηφαιστείων, είτε πυρκαγιές που οι καπνοί άλλαξαν το χρώμα του φεγγαριού. Τέλος παροτρύνει τους "κυνηγούς" των αστρονομικών φαινομένων, αλλά και τον απλό κόσμο να δει την ανατολή της Σελήνης και να διαπιστώσει τι χρώμα θα έχει.



news247.gr