Η «επανάσταση των πολυεκατοµµυριούχων» στο ΝΒΑ

Το κόστος της (µέχρι στιγµής) οικονοµικής ζηµιάς και ποιοι το πληρώνουν

Ο Κόµπι Μπράιαντ γύρισε όλον τον κόσµο, περνώντας και από τα µέρη µας, για να προωθήσει τα προϊόντα των βασικών χορηγών του. Ο Λεµπρόν Τζέιµς «σκότωσε» τον χρόνο του παρακολουθώντας το αγγλικό ποδοσφαιρικό ντέρµπι Λίβερπουλ - Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Η χάρη του Κέβιν Ντουράντ έφθασε ως την Κίνα, ενώ ο Τόνι Πάρκερ, ο Ντερόν Γουίλιαµς και άλλοι 68 παίκτες του ΝΒΑ αποφάσισαν να πραγµατοποιήσουν το υπερατλαντικό ταξίδι για να µη... σκουριάσουν. Ολα αυτά καθώς το αµερικανικό πρωτάθληµα µπάσκετ... κατέβασε τα ρολά. Αυτό σηµαίνει εν πολλοίς το περίφηµο «lockout», τουτέστιν η απεργία που κήρυξαν οι ιδιοκτήτες των οµάδων του ΝΒΑ, οι οποίοι διαφωνούν µε τους επαγγελµατίες µπασκετµπολίστες σε βασικές αρχές της συλλογικής σύµβασης εργασίας.

«Lockout» είναι η αναστολή κάθε αθλητικής δραστηριότητας (µεταγραφές, προπονήσεις, αγώνες κ.λπ.) και ήδη έχουν ακυρωθεί οι δύο πρώτες εβδοµάδες του κορυφαίου πρωταθλήµατος µπάσκετ στον πλανήτη προκαλώντας πολλαπλές οικονοµικές ζηµιές. Ποιοι (θα) είναι άραγε οι νικητές και ποιοι οι ηττηµένοι αυτού του σκληρού «πολέµου» που κάποιοι τον χαρακτηρίζουν «επανάσταση των πολυεκατοµµυριούχων»;

Οι ιδιοκτήτες των 30 οµάδων του ΝΒΑ θεωρούν ότι σκληραίνοντας τη στάση τους και διατηρώντας το... λουκέτο στο πρωτάθληµα ζηµιώνονται µόνο οι παίκτες, οι οποίοι τελικά θα υποχωρήσουν για την υπογραφή της συλλογικής σύµβασης, που εκτός από τα οικονοµικά περιλαµβάνει και θεσµικά θέµατα όπως η συχνότητα των ελέγχων ντόπινγκ, το όριο ηλικίας για τους παίκτες που αποφασίζουν να µεταπηδήσουν από το κολέγιο στο ΝΒΑ, το ύψος των προστίµων και πολλά άλλα.

Υπάρχουν στοιχεία, βεβαίως, που αποδεικνύουν ότι οι αθλητές του ΝΒΑ έχουν χάσει ήδη ένα δεκαπενθήµερο. Πώς γίνεται η µέτρηση; ∆εδοµένου ότι κάποιοι παίκτες δίνουν περισσότερους αγώνες από άλλους, οι αναλυτές σκέφτηκαν να χωρίσουν την αγωνιστική περίοδο σε δεκαπενθήµερα, αφού ούτως ή άλλως οι πληρωµές στο ΝΒΑ γίνονται κάθε δύο εβδοµάδες. Κάθε παίκτης, λοιπόν, παίρνει την επιταγή στα χέρια του 13 φορές και έτσι εύκολα µπορεί να υπολογιστεί η «χασούρα» του καθενός, από τη στιγµή που οι µεικτές αποδοχές δηµοσιοποιούνται στα επαγγελµατικά πρωταθλήµατα των ΗΠΑ.

Πόσα έχουν χάσει διάσημοι σταρ

Ο υπ’ αριθµόν 1 χαµένος (σε επίπεδο µισθών) είναι ο ηγέτης των Λος Αντζελες Λέικερς Κόµπι Μπράιαντ, ο οποίος έχει ήδη χάσει ένα δεκαπενθήµερο, ήτοι 1,410 εκατ. ευρώ. Τον περασµένο Απρίλιο υπέγραψε τριετή επέκταση του συµβολαίου του αντί 60,6 εκατ. ευρώ, ωστόσο το περίπου 1,4 εκατ. ευρώ που έχει ήδη χάσει δεν αποτελεί ευτελές ποσό ακόµη και για τον πιο ακριβοπληρωµένο µπασκετµπολίστα του κόσµου. Ακολουθούν ο άσος των Ουάσιγκτον Γουίζαρντς Ρασάρντ Λιούις, ο οποίος έχει ήδη ζηµιωθεί κατά 1,240 εκατ. ευρώ, ο ηγέτης των Σαν Αντόνιο Σπερς Τιµ Ντάνκαν, που έχει χάσει 1,190 εκατ. ευρώ, ο Κέβιν Γκαρνέτ των Μπόστον Σέλτικς (1,184 εκατ. ευρώ), ο Γκίλµπερτ Αρίνας των Ορλάντο Μάτζικ (1,076 εκατ. ευρώ) και πάει λέγοντας.

Παρεµπιπτόντως, ο τελευταίος αποτελεί παράδειγµα προς αποφυγήν για τους ιδιοκτήτες, οι οποίοι επιθυµούν να υπογράφουν τετραετή συµβόλαια µάξιµουµ, ενώ µέχρι στιγµής οι παίκτες είχαν δικαίωµα να υπογράφουν εξαετείς συµφωνίες. Για την περίπτωση του Μπράιαντ ή του Ντάνκαν δεν υπάρχουν τέτοιου είδους προβληµατισµοί, αλλά για παίκτες όπως ο Αρίνας, που έχουν συλληφθεί µε... όπλα στο ντουλάπι των αποδυτηρίων, οι µακροχρόνιες συµφωνίες µπορεί να γίνουν καταστροφικές για τις οµάδες.

Ποιοι άλλοι βγαίνουν χαμένοι...

∆ιακωµωδώντας την κατάσταση αρκετοί γνωστοί αµερικανοί «bloggers» το έχουν ρίξει στην πλάκα γράφοντας: « Η µεγαλύτερη χαµένη είναι η Κιµ Καρντάσιαν, γιατί θα σκέφτεται ότι ο Κρις Χάµφρις που αγωνίζεται στους Νετς την παντρεύτηκε για τα λεφτά της, ειδικά τώρα που δεν πληρώνεται λόγω του λοκ άουτ, και συν τοις άλλοις θα µονοπωλεί µε τις ιστορίες του το νέο ριάλιτι σόου που παίζεται στην τηλεόραση». Το κόστος της οικονοµικής ζηµιάς όµως δεν είναι καθόλου της πλάκας.

Η εταιρεία αθλητικών ειδών Adidas, η οποία έχει αναλάβει την παραγωγή των εµφανίσεων των οµάδων του ΝΒΑ από το 2006, υπολογίζεται ότι θα χάσει περίπου 36,5 εκατ. ευρώ εξαιτίας του «lockout» που έχει «παγώσει» την αγορά των καταναλωτών. Επίσης οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθµοί, οι οποίοι δεν µπορούν να έχουν έσοδα από διαφηµίσεις χωρίς τηλεοπτικό προϊόν, δηλαδή αγωνιστική δράση.

Το «λουκέτο» στο κορυφαίο πρωτάθληµα µπάσκετ ζηµιώνει µια µακρά λίστα εργαζοµένων που εµπλέκονται κατά τη διεξαγωγή των αγώνων του ΝΒΑ: εργαζόµενοι «part time», εταιρείες σεκιούριτι, υπάλληλοι που κόβουν εισιτήρια, ιδιοκτήτες χώρων στάθµευσης στον περιβάλλοντα χώρο των γηπέδων, διαφηµιστές που έχουν προγραµµατίσει διαφηµιστικές καµπάνιες µέσω των αγώνων του ΝΒΑ. Πολύς κόσµος... κλαίει µε µαύρο δάκρυ.

Τι χωρίζει ιδιοκτήτες - παίκτες

«Μονοµαχία» για πολλές χούφτες δολάρια

Ο «πόλεµος» µεταξύ των ιδιοκτητών και των επαγγελµατιών παικτών του ΝΒΑ εν πολλοίς οφείλεται στο... χρήµα. Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία, µετά την υπογραφή της τελευταίας συλλογικής σύµβασης το 2005, τα έσοδα του ΝΒΑ αυξήθηκαν, µολονότι η αµερικανική οικονοµία ήταν από τις πρώτες παγκοσµίως που αντιµετώπισαν προβλήµατα στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα.

Μέσα σε πέντε χρόνια τα έσοδα έγιναν περίπου 340 εκατ. ευρώ, ωστόσο το στοιχείο που προβληµατίζει τους 30 ιδιοκτήτες είναι η πτώση των εσόδων ανά έτος. Εφθασαν µάλιστα στο σηµείο να ισχυρίζονται ότι κατά την περίοδο 2010-11 υπέστησαν συνολική ζηµιά 300 εκατ. δολαρίων, στοιχείο που αρνούνται να «καταπιούν» οι µπασκετµπολίστες, αντιτείνοντας το επιχείρηµα ότι οι Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς πωλήθηκαν σχεδόν 325 εκατ. ευρώ!

Πώς γίνεται λοιπόν ένας οργανισµός του ΝΒΑ να µην είναι κερδοφόρος; Το «lockout» στο ΝΒΑ, το οποίο είχε προκαλέσει το... κουτσούρεµα του πρωταθλήµατος της σεζόν 1998-99 (η κανονική περίοδος είχε συρρικνωθεί από 82 σε 50 αγωνιστικές και τον τίτλο πήραν οι Σαν Αντόνιο Σπερς), ενεργοποίησε και τον πρόεδρο των ΗΠΑ κ. Μπαράκ Οµπάµα, ο οποίος προ ηµερών όρισε οµοσπονδιακό διαµεσολαβητή τον κ. Τζορτζ Κοέν για να βρει τη λύση.

Ο κ. Κοέν συζήτησε µε τις εµπλεκόµενες πλευρές επί 16 ώρες την περασµένη Τρίτη και άλλες 8 την Πέµπτη, αλλά δεν έλυσε τον «Γόρδιο ∆εσµό» αντιµετωπίζοντας δύο βασικούς άξονες διαφωνίας:

1 Την κατανοµή των εσόδων (οι παίκτες θέλουν τουλάχιστον το 53% από το 57% που έπαιρναν βάσει της προηγούµενης συλλογικής σύµβασης)

2 Το ύψος και τη δοµή του περίφηµου «salary cap», ήτοι του συνόλου των µισθών των παικτών (οι ιδιοκτήτες θέλουν να υπάρχει ταβάνι, το λεγόµενο «hard cap», ενώ οι παίκτες να εξακολουθήσουν να ισχύουν οι εξαιρέσεις).

Οι δύο πλευρές ανανέωσαν το ραντεβού τους για την ερχόµενη Πέµπτη (27/10), ωστόσο ο κοµισάριος του ΝΒΑ κ. Ντέιβιντ Στερν εξέφρασε τον φόβο ότι «δεν θα έχουν αρχίσει οι αγώνες τα Χριστούγεννα»...

Πάνω από 70 αστέρες άφησαν (προσωρινά) τις ΗΠΑ

«Λοκ άουτ» και... µετανάστες

Ο πρόεδρος της ιταλικής Βίρτους Μπολόνια κ. Κλάουντιο Σαµπατίνι έβαλε πολύ ψηλά τον πήχη των φιλοδοξιών του, ωστόσο το όνειρό του να φέρει στην οµάδα του τον Κόµπι Μπράιαντ έχει µείνει – επί του παρόντος τουλάχιστον – ανεκπλήρωτο, καθώς ο πιο ακριβοπληρωµένος µπασκετµπολίστας του κόσµου (ετήσιες αποδοχές 18,32 εκατ. ευρώ), ο οποίος έζησε στην Ιταλία στα παιδικά του χρόνια, δεν έχει πει ακόµη το πολυπόθητο «si» («ναι»). Ετσι, αυτή τη στιγµή στη λίστα των παικτών του ΝΒΑ που αποφάσισαν να αγωνιστούν σε µη αµερικανικές οµάδες για όσο διαρκέσει το «λοκ άουτ» ο Τόνι Πάρκερ (Βιλερµπάν) των Σαν Αντόνιο Σπερς και ο Ντερόν Γουίλιαµς (Μπεσίκτας) των Νιου Τζέρσι Νετς ερίζουν για το ποιος είναι το µεγαλύτερο όνοµα που αποβιβάστηκε στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.

Εν αντιθέσει προς τον Γουίλιαµς, ο οποίος πήγε στην Τουρκία για να κάνει... «αρπαχτή» (145.000 - 217.000 ευρώ τον µήνα), αλλά η οµάδα του υπέστη πανωλεθρία καθώς αποκλείστηκε από τους οµίλους του Eurocup, ο γάλλος σουπερστάρ Πάρκερ, ο οποίος, παρεµπιπτόντως, έχει και διοικητικό ρόλο στη Βιλερµπάν, πλήρωσε µόνος του την ασφάλεια για να µπορέσει να αγωνιστεί, και µάλιστα θα αµείβεται µε το συµβολικό ποσό των 1.500 ευρώ µηνιαίως. Τον ηγέτη της Εθνικής Γαλλίας ακολούθησε στην οµάδα της Λυών ο Ρόνι Τουριάφ, ενώ οι Μπορίς Ντιαό (παίκτης και µέτοχος στην Μπορντό) και Νικολά Μπατούµ (Νανσί) επέλεξαν άλλες γαλλικές οµάδες.

Η σχετική λίστα των παικτών που έχουν υπογράψει σε µη αµερικανικές οµάδες ήδη αριθµεί... 70 αθλητές και η καταµέτρηση θα συνεχίζεται όσο δεν υπάρχει συµφωνία µεταξύ της Ενωσης των Ιδιοκτητών και της Ενωσης των Παικτών του ΝΒΑ. Μεταξύ των αθλητών ξεχωρίζει η περίπτωση του Ρώσου Αντρέι Κιριλένκο, ο οποίος υπέγραψε τριετές συµβόλαιο µε την ΤΣΣΚΑ Μόσχας, αλλά µε όρο που του δίνει τη δυνατότητα να επιστρέψει στο ΝΒΑ εντός ενός µηνός από τη λήξη του «λοκ άουτ».

Οι Ισπανοί Πάου και Μαρκ Γκασόλ καθώς και ο Χοσέ Καλντερόν προτίµησαν να κάνουν προπονήσεις µε την Μπαρτσελόνα ώστε να διατηρήσουν τη φόρµα τους, ωστόσο ο Ρούντι Φερνάντεθ υπέγραψε τετραετές συµβόλαιο µε τη Ρεάλ Μαδρίτης, αλλά είναι υποχρεωµένος να επιστρέψει στους Ντάλας Μάβερικς µετά την άρση του «λοκ άουτ». Εξάλλου ο Μαυροβούνιος (πρώην παίκτης του Παναθηναϊκού) Νίκολα Πέκοβιτς συµφώνησε να αγωνιστεί προσωρινά στην Παρτιζάν Βελιγραδίου, ο Γεωργιανός Ζάζα Πατσούλια στη Γαλατάσαραϊ, ο Ελβετός Τάµπο Σεφολόσα στη Φενέρµπαχτσε/Ούλκερ, ο Τούρκος Μεµέτ Οκούρ στην Τουρκ Τέλεκοµ, ο Αµερικανός Ρέτζι Γουίλιαµς στην Κάχα Λαµποράλ, ο Βραζιλιάνος Λεάντρο Μπαρµπόσα στη Φλαµένγκο, ο Αµερικανός Τζόρνταν Φάρµαρ στη Μακάµπι Τελ Αβίβ και ο Ιταλός Ντανίλο Γκαλινάρι στην Αρµάνι Μιλάνο και ο Ερσάν Ιλιάσοβα στην Αναντολού Εφές.

Μεταξύ των 70 παικτών υπάρχουν και κάποιοι που αποφάσισαν να µη βάλουν στα συµβόλαιά τους ρήτρα επιστροφής στο ΝΒΑ. Οι πιο σηµαντικοί από αυτούς είναι οι Κένιον Μάρτιν (Κίνα), Νέναντ Κρστιτς (ΤΣΣΚΑ Μόσχας), Σάσα Βούγιατσιτς (Αναντολού Εφές), Ντάριους Σονγκάιλα (Γαλατάσαραϊ) και Γι Γιανλιάν (Κίνα).

Συµφωνίες στην Ελλάδα

Η περίπτωση Ντοµινίκ Γουίλκινς

«Το ποιοι είναι κερδισµένοι και ποιοι ζηµιωµένοι από το λοκ άουτ θα φανεί στο τέλος της διαµάχης. Αυτή τη στιγµή δεν µπορεί να υπολογιστεί επακριβώς. Είναι προφανές όµως ότι όλα γίνονται για το χρήµα. Οι µεν ιδιοκτήτες θέλουν να ανεβούν από το 43% επί των εσόδων στο 50%, οι δε αθλητές να µην υποχωρήσουν µε τίποτε από το 53%. Ωσπου να αρχίσει το πρωτάθληµα θα χαθούν αρκετά εκατοµµύρια, τα οποία µπορεί να µη βλάπτουν πραγµατικά την τσέπη του ιδιοκτήτη των Λέικερς ή των πρωτοκλασάτων παικτών, αλλά θα ζηµιώσουν τον µέσο µεροκαµατιάρη που ζει από τους αγώνες του ΝΒΑ» εξηγεί µιλώντας στο «Βήµα» ο σύµβουλος αθλητικού µάρκετινγκ κ. Γιάννης Τάρκας, ο οποίος έφερε τον Ντοµινίκ Γουίλκινς στον Παναθηναϊκό εκµεταλλευόµενος το «lockout» που είχε διαρκέσει τρεις µήνες το καλοκαίρι του 1995, καθώς και τον Ρούµπεν Πάτερσον στην ΑΕΚ το καλοκαίρι του 1998.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησής µας, µάλιστα, αποκάλυψε ότι « ο Ντοµινίκ ήταν έτοιµος να επισκεφθεί την Αθήνα για να µιλήσει µε τον Παναθηναϊκό το καλοκαίρι του 1994 (σ.σ.: όπως έκανε εφέτος ο Κόρεϊ Μαγκέτι µε τον ΠΑΟΚ) αλλά προτού επιβιβαστεί στο αεροπλάνο το µετάνιωσε και υπέγραψε στους Μπόστον Σέλτικς. Την επόµενη χρονιά βρήκε περισσότερα χρήµατα µέσω της διετούς συµφωνίας µε τον Παναθηναϊκό συγκριτικά µε το υπόλοιπο του συµβολαίου του µε τους Σέλτικς και έτσι απελευθερώθηκε µέσω της δικαστικής οδού». Για την ιστορία ο «Human Highlight Film» είχε υπογράψει διετές συµβόλαιο µε «καθαρές» αποδοχές 5 εκατ. ευρώ, αλλά αγωνίστηκε µόνο τον πρώτο χρόνο στο Τριφύλλι.

tovima.gr    Κώστας Σωτηρίου