Νυχτερινοί εφιάλτες και πως μπορώ να τους αντιμετωπίσω!

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ξυπνήσει μέσα στη νύχτα ιδρωμένος από έναν φοβερό εφιάλτη; Τα δυσάρεστα όνειρα αφορούν τον καθένα μας και παίρνουν διάφορες μορφές: μπορεί να δείτε ότι κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο πεθαίνει, ότι πνίγεστε αβοήθητοι, ότι καταδιώκεστε από τέρατα κ.ο.κ. Σε όλες τις περιπτώσεις, ένας εφιάλτης προκαλεί αισθήματα φόβου, άγχους και πανικού, διαταράσσοντας έτσι τον ύπνο μας. 

Στην περίπτωση που αυτό μας συμβαίνει συχνά, το κυριότερο είναι να προσδιορίσουμε την αιτία.

Τι είναι ένας εφιάλτης;

Οι εφιάλτες είναι πολύ δυσάρεστα όνειρα τα οποία προκαλούν τουλάχιστον μερικό ξύπνημα και συνοδεύονται από έντονα αισθήματα φόβου, άγχους, τρόμου, λύπης, κατάθλιψης ή ενοχών. Συνήθως προηγούνται των εφιαλτών σημαντικά γεγονότα της ζωής. Το στρες, το άγχος και γενικά η ψυχολογική καταπόνηση είναι από τις συχνότερες αιτίες πρόκλησης τους. 

Οι γυναίκες έχουν συχνότερα εφιάλτες από ότι οι άνδρες. Περίπου 5% έως 10% των ενηλίκων έχουν εφιάλτες μία ή περισσότερες φορές το μήνα.

«Εφιάλτες έχουν αρνητικό αντίκτυπο όχι μόνο στον ύπνο, αλλά και στο βαθμό της ανάκαμψης και  μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές επιπτώσεις σε άλλους τομείς της ζωής. Για παράδειγμα, μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη, άγχος και  αύξηση της συνειδητοποίησης του στρες», λέει ο Χάνσεν. "Τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν, συνεπώς, συχνά έντονο αίσθημα φόβου του να κοιμηθεί.".

Ο Εφιάλτης στην αρχαία Ελλάδα ήταν γιος του Ευρυδήμου. Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και του υπέδειξε τη στενή διάβαση που έφερνε από το όρος Καλλίδρομο στις Θερμοπύλες και ανέλαβε να οδηγήσει από κει τους Πέρσες για να χτυπήσουν έτσι από τα νώτα τους Σπαρτιάτες του Λεωνίδα (480 π.Χ.).

Υπάρχουν διάφορα μέτρα που βοηθούν εναντίον των εφιαλτών. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται:

1. Καταπολέμηση του στρες και του άγχους
    
2. Μείωση των πολλαπλών υποχρεώσεων που συνήθως αναλαμβάνουμε λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής
    
3. Τακτική σωματική άσκηση αεροβικής μορφής
    
4. Τεχνικές μυϊκής χαλάρωσης
    
5. Καλές συνήθειες ύπνου: να πηγαίνουμε την ίδια ώρα κάθε νύχτα για ύπνο και να ξυπνούμε την ίδια ώρα κάθε πρωί, αποφυγή καπνίσματος, καφεΐνης ή άλλων διεγερτικών ουσιών, κατανάλωση με μέτρο του αλκοόλ, αποφυγή ναρκωτικών, αποχή από μακροχρόνια λήψη ηρεμιστικών ή υπνωτικών φαρμάκων
    
6. Σε περίπτωση που η έναρξη των εφιαλτών συμπίπτει με την έναρξη λήψης κάποιων φαρμάκων, πρέπει να ενημερώνεται ο γιατρός. 
    
7. Σε ορισμένες δύσκολες περιπτώσεις που τα μέτρα δεν βοηθούν, ο ασθενής μπορεί να παραπεμφθεί από το γιατρό του σε άλλους γιατρούς που ασχολούνται ειδικά με θέματα ύπνου

Γιατί βλέπουμε εφιάλτες;

Οι εφιάλτες, όπως όλα τα όνειρα, είναι πολύ χρήσιμοι για τον άνθρωπο. Πρώτον, επειδή δίνουν διέξοδο σε συναισθήματα που δεν αφήνουμε να εκφραστούν στη ζωή μας και, δεύτερον, επειδή μας προειδοποιούν για συμπεριφορές μας που είναι επιζήμιες για τον εαυτό μας. Πολλές φορές αυτές οι προβληματικές συμπεριφορές επιλύονται μέσα από τον εφιάλτη, καθώς το μήνυμά του φιλτράρεται, περνά στην συνειδητή σκέψη μας και χωρίς να το καταλαβαίνουμε κάνουμε τις απαραίτητες αλλαγές στη συμπεριφορά μας. Αλλά αν εμποδίσουμε ή αρνηθούμε το μήνυμα που έρχεται από το ασυνείδητό μας για μεγάλο διάστημα, τότε αυτό επιμένει και ο εφιάλτης επαναλαμβάνεται.

Συνεπώς, αν και δεν είναι ευχάριστο, είναι καλό να έχουμε εφιάλτες, καθώς μας βοηθούν να απελευθερώσουμε την καταπιεσμένη ενέργειά μας, τα μέρη του εαυτού μας που δεν επιτρέπουμε να εκφραστούν. Κυρίως μας βοηθούν, όταν τους δώσουμε σημασία και καταλάβουμε τις πολύτιμες πληροφορίες που μας λένε για τον εαυτό μας. Ο στόχος πάντα είναι να σταματήσουν οι εφιάλτες, αλλά δεν πρέπει να τους αρνούμαστε. Αντίθετα, χρειάζεται να τους διερευνούμε και να τους εξελίσσουμε σε θετικά σενάρια.

Οι μέθοδοι αντιμετώπισης των επαναλαμβανόμενων εφιαλτών μερικές φορές περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή. Το πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού, όμως, προώθησε μια τακτική που ονομάζεται «Imagery Rehearsal Therapy» και δεν περιλαμβάνει φάρμακα. Κατά τη θεραπεία αυτή, ο ασθενής προσπαθεί να αλλάξει το τέλος του εφιάλτη του, καθώς είναι ξύπνιος. Έπειτα, ξαναφέρνει στο μυαλό του τη "βελτιωμένη" εκδοχή του ονείρου, ενώ επαναλαμβάνει τη διαδικασία αρκετές φορές πριν κοιμηθεί. 

Στην περίπτωση της μετατραυματικής διαταραχής, αν οι εφιάλτες δεν υποχωρήσουν μετά τις πρώτες εβδομάδες, καλό θα ήταν να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού ψυχοθεραπευτή.  

Για να αντιμετωπίσετε λοιπόν τους εφιάλτες, βοηθά να βελτιώσετε τις συνθήκες του ύπνου. Ρυθμίστε τις ώρες του ύπνου, φροντίστε να περιορίσετε την καφεΐνη πριν κοιμηθείτε, περιορίστε το φαγητό πριν ξαπλώσετε και κοιμηθείτε στην πιο άνετη για σας στάση. 

Βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου σας, μπορείτε να περιορίσετε και τους εφιάλτες!

Εφιάλτης είναι , θα περάσει...

ΤΖΑΚΟΥ ΕΛΕΝΑ