Ενα παραμύθι του Καζαντζάκη που έως τώρα αγνοούσαμε

Εικονογράφηση της Κατερίνας Χαδουλού για το «Φτερωτό Αλογο», που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Καζαντζάκη. 

Ενα παραμύθι που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης και το οποίο παρέμεινε άγνωστο και αδημοσίευτο πρόκειται να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο από τις εκδόσεις Καζαντζάκη σε συνεργασία με το Μουσείο Καζαντζάκη. Το κείμενο έχει βρεθεί ως χειρόγραφο και είναι πρωτότυπη διασκευή μιας ιστορίας από τις «Χίλιες και μία νύχτες». Ο Καζαντζάκης τού είχε δώσει τον τίτλο «Το Φτερωτό Αλογο» και έτσι θα κυκλοφορήσει ως νέο, αυτόνομο έργο εντός του έτους που έχει ανακηρυχθεί «Ετος Νίκου Καζαντζάκη», συμβολή όχι μόνο στην ελληνική γραμματεία αλλά και στη βαθύτερη κατανόηση της σχέσης του συγγραφέα με την παιδική λογοτεχνία. «Η πρωτότυπη ενασχόληση του Καζαντζάκη με την παιδική λογοτεχνία έχει διττή υφή», λέει ο δρ Νίκος Μαθιουδάκης, επιστημονικός σύμβουλος των εκδόσεων Καζαντζάκη και επιμελητής της έκδοσης. «Από τη μια πλευρά, αρχικά με μεταφράσεις και διασκευές λογοτεχνικών έργων της παγκόσμιας παιδικής λογοτεχνίας. Και από την άλλη πλευρά, αργότερα, με τα ιστορικά μυθιστορήματα “Ο Μέγας Αλέξανδρος” και “Στα παλάτια της Κνωσού”. Τα καζαντζακικά έργα παιδικής λογοτεχνίας αποτελούν μια πρωτότυπη συνεισφορά του Κρητικού συγγραφέα προς τα παιδιά, αποκαλύπτοντας ιδιαίτερες λογοτεχνικές πτυχές σε γλωσσικό, ποιητικό και ιδεολογικό επίπεδο».

O Nίκος Μαθιουδάκης ανήκει στη νεότερη γενιά μελετητών του Νίκου Καζαντζάκη και με ειδίκευση στη γλωσσική έρευνα έχει εξακτινώσει έναν ανανεωμένο χάρτη πλοήγησης στον καζαντζακικό κόσμο. Ο ίδιος λέει πως δεν είναι δυνατόν να χρονολογηθεί ακριβώς το συγκεκριμένο παραμύθι που είναι προς έκδοση. «Στο σύνολο του χειρογράφου δεν υπάρχει καμία ένδειξη για την ακριβή χρονολόγησή του. Η μόνη και μοναδική βάσιμη υπόθεση που μπορεί να γίνει είναι πως το διήγημα αυτό πρέπει να γράφτηκε την περίοδο μεταξύ 1930 και 1945, κατά την οποία μεταφράζει και διασκευάζει παιδικά βιβλία με σκοπό να εκδοθούν από τους εκδοτικούς οίκους του Ελευθερουδάκη και του Δημητράκου».

Το παραμύθι «Το Φτερωτό Αλογο» θα κυκλοφορήσει όχι μόνο πλήρως επιμελημένο αλλά και εικονογραφημένο με πρωτότυπες εικαστικές δημιουργίες της Κατερίνας Χαδουλού, η οποία έχει μακρά και επιτυχημένη θητεία ως εικονογράφος έργων παιδικής λογοτεχνίας αλλά και ως ζωγράφος έργων μεγάλης εικονοποιητικής δύναμης. Μετά την κυκλοφορία του βιβλίου από τις εκδόσεις Καζαντζάκη, η πρωτότυπη εικονογράφηση της Κατερίνας Χαδουλού θα παρουσιαστεί στις kaplanon galleries, με τις οποίες η εικονογράφος διατηρεί αποκλειστική συνεργασία, παρουσιάζοντας σταθερά την εικαστική δουλειά της.

Το χειρόγραφο του παραμυθιού είναι 18 πυκνογραμμένες σελίδες με τον «ιδιαίτερο γραφικό χαρακτήρα του Καζαντζάκη». «Το χειρόγραφο είναι βιαστικά γραμμένο και έχει πολλές συντομογραφίες και βραχυγραφίες», σημειώνει ο Νίκος Μαθιουδάκης, «πράγμα που ενισχύει την ερευνητική μας άποψη ότι πρέπει να είναι πρωτόγραφο, αν κρίνουμε το γεγονός ότι, εκτός από το μελάνι γραφής του κειμένου, υπάρχουν ελάχιστες επεμβάσεις και διορθώσεις με μολύβι». Γλωσσικά, το παραμύθι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. «Ο Καζαντζάκης αγωνίζεται να μετουσιώσει με δημοτικές λέξεις και λαϊκές εκφράσεις την απλή καθομιλουμένη γλώσσα σε γλώσσα ποιητική. Δημιουργεί έναν ιδιότυπο και ιδιόρρυθμο προσωπικό γλωσσικό κώδικα».

Δεκαετίες μετά τη συγγραφή του, το ανατολίτικο «Φτερωτό Αλογο» μας επαναφέρει το βλέμμα στην ενασχόληση του Καζαντζάκη με το παιδικό βιβλίο. Είχε επίσης μεταφράσει πολλά κλασικά βιβλία και αγαπούσε ιδιαίτερα τον Ιούλιο Βερν. Το «Φτερωτό Αλογο» μας δίνει και πάλι το νήμα.

kathimerini.gr