Ναρκωτικές ουσίες: εθισμός και συμπτώματα από την χρήση τους

Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι καταφεύγουν στα ναρκωτικά και όσο περνούν τα χρόνια, μαζί με των αριθμό των χρηστών, αυξάνονται και οι θάνατοι από την χρήση ναρκωτικών 

Το medvoi365.gr ρώτησε την παθολόγο κ. Αναστασία Μοσχοβάκη να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα που αφορούν στα ναρκωτικά σε μια προσπάθεια πιο αναλυτικής εξέτασης των επιπτώσεων της χρήσης τους.

 Ποια είναι τα ναρκωτικά

Παρά το γεγονός ότι το κοινό συχνά χρησιμοποιεί τον όρο ναρκωτικά για να χαρακτηρίσει όλες τις τοξικές ψυχοτρόπες ουσίες που προκαλούν εκτός από παθολογικές οργανικές βλάβες, σοβαρή διαστρέβλωση της προσωπικότητας με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ικανότητα της προσαρμογής και της κοινωνικής ενσωμάτωσης, στην Ιατρική ο όρος αυτός επιφυλάσσεται μόνο για τις ψυχοτρόπες ουσίες που προκαλούν έντονη γενικευμένη καταστολή με αναλγησία, όπως η μορφίνη και η ηρωίνη. Οι τοξικές ψυχοτρόπες ουσίες που προκαλούν σοβαρή αλλοίωση της προσωπικότητας του χρήστη, ανάλογα με τους βασικούς μηχανισμούς δράσης τους περιλαμβάνουν γενικώς τα ηρεμιστικά – υπνωτικά όπως το αλκοόλ και τα αγχολυτικά φάρμακα, τα ναρκωτικά όπως η ηρωίνη και η μορφίνη, τα διεγερτικά όπως η καφεΐνη, η κοκαΐνη και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, τα παραισθησιογόνα όπως το LSD και τις ουσίες μεικτής δράσης όπως το χασίς και η μαριχουάνα. Ορισμένα από αυτά έχουν ευεργετικές επιδράσεις σε μικρές ποσότητες όπως το αλκοόλ και η καφεΐνη. Άλλα παρουσιάζουν ισχυρή τοξικότητα ακόμα και σε μικρές δόσεις όπως το LSD και η ηρωίνη.

Ποια είναι τα συμπτώματα και ποιες οι επιπτώσεις τους στον οργανισμό 

Παρακάτω αναλύονται οι πιο κοινές ουσίες από κάθε κατηγορία. 

• Αλκοόλ :

Το αλκοόλ σε μικρές ποσότητες προκαλεί ευφορία, αγχόλυση και έχει ευεργετικές για τον οργανισμό επιδράσεις. Σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί ηπατίτιδα, ανικανότητα, κίρρωση, εγκεφαλοπάθεια, καρδιοπάθεια, διαταραχή αναπνοής, θάνατο. Η ευαισθησία στην τοξική επίδραση του αλκοόλ ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Εάν σας αρέσει το αλκοόλ, καλό είναι να μην πίνετε πάνω από τρεις φορές την εβδομάδα και πάνω από δύο ποτά τη φορά, χαμηλής, σχετικώς περιεκτικότητας σε αλκοόλη, όπως η μπύρα ή κρασί. Οι γυναίκες καλό είναι να αρκούνται σε ένα ποτό την φορά.

 • Ηρεμιστικά φάρμακα :

Σε μικρές δόσεις έχουν ηρεμιστική δράση. Σε ευαίσθητα άτομα ή μεγάλες δόσεις προκαλούν αστάθεια, αταξία, νυσταγμό, αδυναμία εκτέλεσης οργανωμένων κινήσεων (π.χ. οδήγηση), παράδοξη διέγερση, αναπνευστική καταστολή, υπόταση, ενίοτε κώμα, θάνατο.

• Μορφίνη, ηρωίνη: Ισχυρά κατασταλτικά, ακόμη και σε μικρές δόσεις, με αποτέλεσμα να προκαλείται ζάλη, καταστολή των αισθήσεων και των συναισθημάτων, ναυτία, άμβλυνση πόνου, μείωση ερωτικής διάθεσης, ευφορία. Σε μεγαλύτερες δόσεις εγκεφαλοπάθεια, αναπνευστική καταστολή, υπόταση, βραδυκαρδία, υποθερμία, λήθαργο, κώμα, θάνατο. Σε ενδοφλέβια χορήγηση, επιθετικές λοιμώξεις, βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα, γάγγραινα. Η εύκολη επίτευξη ανοχής με τις ουσίες αυτές με αποτέλεσμα την ανάγκη αύξησης της δόσης για να επιτευχθούν τα αποτελέσματα της νάρκωσης των αισθήσεων και της ευφορίας που επιδιώκει ο χρήστης, αποτελεί μία από τις αιτίες που η κατηγορία αυτή των ψυχοτρόπων προκαλεί άμεσα τόσους θανάτους σε όλο τον κόσμο.

• Καφεΐνη : 

Σε μικρές ποσότητες όσο αυτές που περιέχονται σε ένα δύο φλιτζάνια καφέ ή εναλλακτικά σε δύο τρία φλιτζάνια τσάι ασκεί διεγερτική επίδραση με τόνωση του οργανισμού και αύξηση της εγρήγορσης. Σε υψηλές δόσεις άγχος, επίμονη αϋπνία, ταχυκαρδίες, πονοκέφαλο, πόνους εντέρου.

• Κοκαΐνη : Ισχυρό διεγερτικό, που προκαλεί άμεσα έντονη διέγερση με έξαψη, ευφορία, αυξημένη ενέργεια. Λόγω ισχυρής διέγερσης των ζωτικών οργάνων, μπορεί να προκληθεί έμφραγμα μυοκαρδίου, εγκεφαλικά επεισόδια, επιληψία, παραλήρημα, υπέρταση, υπερθερμία, θάνατος. Παρά το γεγονός ότι οι χρήστες χρησιμοποιούν συχνά την κοκαΐνη για οξεία αύξηση της σεξουαλικής ενέργειας, σε χρόνια χορήγηση προκαλείται μείωση της σεξουαλικής ορμής, ανικανότητα και στειρότητα, λόγω εξάντλησης της ζωτικής εφεδρείας του οργανισμού. Επίσης προκαλούνται και όλα τα συμπτώματα του «καφεϊνισμού», που αναφέρονται παραπάνω.

• Αντικαταθλιπτικά φάρμακα: Διέγερση και ευφορία σε μικρές δόσεις. Σε ευαίσθητους οργανισμούς ή σε περίπτωση μεγάλων δόσεων, καρδιαγγειακή βλάβη, σεξουαλική δυσλειτουργία, γαστρεντερικές ανωμαλίες, διέγερση, αϋπνία, μυοκλονίες, υπερπυρεξία, υπέρταση, ενίοτε θάνατος.

 • LSD: Ισχυρό παραισθησιογόνο. Προκαλείται διαταραχή της αντίληψης με απελευθέρωση συναισθηματικών εκδηλώσεων, όπως κλάματος ή γέλιου και ανάπτυξη παραισθήσεων και ψευδαισθήσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε απρόβλεπτη συμπεριφορά (π.χ. αυτοκτονία), σχιζοφρενικό επεισόδιο. Σε παθολογικό οργανικό επίπεδο, οι παρενέργειες περιλαμβάνουν την ταχυκαρδία, τον τρόμο, την υπέρταση, την υπερπυρεξία.

• Χασίς, μαριχουάνα: Σε μικρές δόσεις προκαλούν ευφορία, ταχυκαρδία, υπνηλία, διαφοροποιημένη αντίληψη χρόνου, άρση αναστολών, ψυχοκινητικά προβλήματα. Οι ουσίες αυτές μπορούν να δράσουν και ως παραισθησιογόνα. Σε χρόνια χρήση προκαλούνται αποφρακτική πνευμονοπάθεια, διαταραχή γονιμότητας, καρδιακές αλλοιώσεις, έκπτωση γνωστικών λειτουργιών.

 Το πρόβλημα του εθισμού Ο κοινός παρανομαστής στα ισχυρά αυτά ψυχοτρόπα είναι η ανάπτυξη εθισμού στον χρήστη. Ο εθισμός περιλαμβάνει την εξάρτηση και την ανοχή. Η ανάπτυξη της εξάρτησης έχει ως αποτέλεσμα το σύνδρομο στέρησης σε περίπτωση διακοπής της χορηγούμενης ουσίας.

Η στέρηση μπορεί να είναι απλή ψυχολογική στέρηση, ενδέχεται όμως στην περίπτωση ορισμένων ουσιών όπως της ηρωίνης η κατάσταση να περιπλέκεται και από ισχυρή σωματική εξάρτηση με ανάπτυξη επώδυνων σωματικών συμπτωμάτων στον χρήστη που ευρίσκεται σε διαδικασία απεξάρτησης.

Η ανοχή είναι η κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός συνηθίζει την ουσία με αποτέλεσμα οι ψυχοτρόπες δράσεις της ουσίας να επιτυγχάνονται μόνο με μεγαλύτερες δόσεις. 

 Το πρόβλημα της ανάπτυξης ανοχής μπορεί να είναι μηδαμινό στην πράξη, όπως συμβαίνει με ορισμένα αντικαταθλιπτικά ή σημαντικό πρόβλημα που προκαλεί άμεσα θανάτους όπως συμβαίνει με την 13ηρωίνη. Η ποσότητα που απαιτείται για να προκληθεί εθισμός στην χρησιμοποιούμενη ουσία εξαρτάται τόσο από την ουσία όσο και από την ιδιοσυγκρασία του χρήστη. Στα λιγότερο τοξικά από τα ψυχοτρόπα συνήθως απαιτείται καθημερινή χρήση και χρόνος μεγαλύτερος από μήνα.

Ρεπορτάζ: Μαρία Τσικνοπούλου