Το πείραμα της Λέσβου έγινε βίντεο (που πρέπει να δεις)

Τουρίστες από τη Γερμανία, την Αυστρία, την Τσεχία, τη Σουηδία, την Αγγλία και άλλες χώρες της Ευρώπης βρέθηκαν το καλοκαίρι που πέρασε στη Λέσβο, την ώρα που στις ακτές του ελληνικού νησιού κατέφθαναν διαρκώς Σύροι πρόσφυγες. 

Οι μεν κάτω από την ομπρέλα στην πισίνα του ξενοδοχείου τους, οι δε κάτω από τον ήλιο σε ένα πάρκινγκ στο Μόλυβο, περιμένοντας το λεωφορείο που θα τους μεταφέρει στη Μυτιλήνη για να καταγραφούν και να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Κάπου στη μέση, μια ομάδα Ολλανδών καλλιτεχνών, προσπαθούσαν να τους βάλουν όλους μαζί, με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Οι κινηματογραφιστές Philip Brink και Marieke van der Velden έστησαν ένα σκηνικό όπου κάλεσαν τουρίστες και πρόσφυγες να γνωριστούν μεταξύ τους. Καθισμένοι σε ένα παγκάκι στο πάρκο ή με θέα τη θάλασσα Σύριοι και Ευρωπαίοι μίλησαν για την πατρίδα, τη δουλειά, τον πόλεμο, το γάμο, τα αυτοκίνητα, τα κατοικίδια, το αγαπημένο τους τραγούδι… Τις απρόβλεπτες συζητήσεις τους μπορείτε να δείτε σ’ αυτό το 23-λεπτό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το νησί του όλοι μαζί» (για ελληνικούς υπότιτλους, πατήστε το CC και επιλέξτε ελληνικά).

Δείτε εδώ το βίντεο. 

Ο Philip εργάζεται σαν art director και η Marieke σαν φωτογράφος. Μια στο τόσο όμως προσπαθούν να ξεκλέβουν λίγο χρόνο για να πραγματοποιούν τα δικά τους πρότζεκτ. Τα τελευταία τους οδήγησαν στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, την Ιορδανία, το Λίβανο και εσχάτως στην Ελλάδα όπου προσπάθησαν να αναδείξουν το ανθρώπινο πρόσωπο της προσφυγικής κρίσης, όχι με δράμα και οδυρμό αλλά εστιάζοντας σε απλά καθημερινά πράγματα που είναι κοινά σε όλους τους ανθρώπους.  «Τα περισσότερα media επικεντρώνονται σε ακραίες καταστάσεις και συναισθήματα, αφήνοντας εκτός την καθημερινή ζωή και τις σχέσεις των ανθρώπων. Θεωρούμε όμως ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος να εξανθρωπίσουμε τον δημόσιο διάλογο. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με τα πρότζεκτ μας» επισημαίνουν στο WE του News247. Ένα σχόλιο που επιβεβαιώνεται με τον πιο τραγικό τρόπο σήμερα, που συνηθίσαμε κατά κάποιο τρόπο το Αιγαίο να ξερνά πτώματα και δεν μας σοκάρει πια η είδηση για τα παιδιά που πεθαίνουν σχεδόν καθημερινά στις ακτές μας.

«Το νησί του όλοι μαζί» δεν ήταν εύκολη υπόθεση. «Οι Σύροι πρόσφυγες ήταν εν κινήσει, ήθελαν να συνεχίσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται το ταξίδι τους, οπότε όλα έπρεπε να γίνουν επί τόπου! Τους προσεγγίζαμε σε ένα πάρκινγκ που μαζευόντουσαν στο Μόλυβο μέχρι να έρθει το λεωφορείο για Μυτιλήνη, τους πηγαίναμε στο σημείο που κάναμε το γύρισμα και έπρεπε να τους επιστρέψουμε εγκαίρως για να μην χάσουν το λεωφορείο και χωριστούν από τις οικογένειές τους» εξηγούν οι κινηματογραφιστές, τονίζοντας ότι αυτή ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία του πρότζεκτ και όχι το να κάνουν τους συμμετέχοντες να ανοιχτούν ο ένας στον άλλον. «Στην αρχή οι συζητήσεις ήταν κάπως αμήχανες, πράγμα λογικό αφού συναντιόντουσαν για πρώτη φορά. Σε γενικές γραμμές ωστόσο, έδειξαν γνήσιο ενδιαφέρον ο ένας για τον άλλον και άρχισαν αμέσως να κάνουν ερωτήσεις. Αν κολλούσε η συζήτηση, είχαμε τοποθετήσει μπροστά τους μερικές κάρτες με ερωτήσεις, πράγμα που λειτούργησε πολύ καλά. Το πρόβλημα της γλώσσας ξεπεράστηκε με αυτόματη διερμηνεία, είχαν όλοι ακουστικά για να ακούνε τη μεταφράστρια που είχαμε μαζί μας».

Υπήρξε κάτι που τους εξέπληξε στην όλη διαδικασία; «Η ηρεμία και η ευγένεια των Σύρων» απαντούν. «Είχαν μόλις φτάσει στη Λέσβο μετά από χρόνια πολέμου στη Συρία, άλλοι έχοντας μείνει για λίγο στην Τουρκία αλλά έχοντας βιώσει την απομόνωση και τον αποκλεισμό και από εργασία και εκπαίδευση. Είχαν μόλις κάνει ένα επικίνδυνο ταξίδι στη θάλασσα και τους βρίσκαμε να περιμένουν σε ένα πάρκινγκ υπό άσχημες συνθήκες, με πάρα πολύ ζέστη και ελάχιστη σκιά. Βρισκόντουσαν ακόμα σε κατάσταση αβεβαιότητας. Παρόλα αυτά, σχεδόν όλοι όσοι γνωρίσαμε ήταν πάρα πολύ φιλικοί και φαινόντουσαν να αποδέχονται την κατάσταση στην οποία βρισκόντουσαν».

 

Όπως για τον θεατή που βλέπει την μικρού μήκους ταινία, έτσι και για τον Philip και την Marieke που την δημιούργησαν, είναι πολλές οι ξεχωριστές στιγμές που προκαλούν όμορφα συναισθήματα. Εκείνη όμως που ξεχωρίζουν είναι η συζήτηση ανάμεσα σε δυο μικρά αγοράκια, τον Finn από την Αγγλία και τον Alaa από τη Συρία. «Οι δυο τους συζητούν κάνοντας κούνιες και οι γονείς τους παρακολουθούν. Κάποια στιγμή όμως ο μπαμπάς του Alaa βάζει τα κλάματα. “Με συγχωρείτε, είμαστε τόσο κουρασμένοι, το ταξίδι αυτό είναι τόσο δύσκολο με τρία παιδιά, αφήσαμε πίσω μας τα πάντα” λέει. Και ο μπαμπάς του Finn  απαντά: “Έχω μεγάλο σεβασμό προς εσένα, διότι δεν ξέρω αν θα ήμουν στη θέση σου αν θα είχαν σαν πατέρας το δικό σου κουράγιο. Το κάνεις για το μέλλον των παιδιών σου”. Αποχαιρετήσαμε και τις δυο οικογένειες βαθιά συγκινημένοι».

 

Στόχος των κινηματογραφιστών είναι να κάνουν την αντίληψή μας για την προσφυγική κρίση πιο ανθρώπινη. Όπως λένε χαρακτηριστικά, «ακόμα κι αν δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις ή τις σωστές λύσεις γι’ αυτό που συμβαίνει, πρέπει να παραμείνουμε άνθρωποι. Τα τελευταία χρόνια κάναμε τόσο πολλές συζητήσεις με πρόσφυγες στο Λίβανο, την Ιορδανία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ και την Ελλάδα και μάθαμε ένα πράγμα: οι άνθρωποι δεν γίνεται να σταματήσουν να υπάρχουν. Έχουν δικαίωμα στην ασφάλεια, έχουν δικαίωμα να προχωρήσουν στη ζωή τους, να στείλουν τα παιδιά τους σχολείο, όπως κάνουμε κι εμείς, χωρίς την ταμπέλα του πρόσφυγα, χωρίς την ταμπέλα του περιπλανώμενου».

 

* Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.theislandofalltogether.com

 

news247.gr     Ιωάννα Μπρατσιάκου