Διατροφικές διαταραχές. Τύποι των διατροφικών διαταραχών

Το 7% του πληθυσμού νοσεί από διατροφικές διαταραχές στην Ελλάδα και τα κρούσματα αυξάνονται κατακόρυφα. Είναι ευρέως γνωστό ότι οι διατροφικές διαταραχές συνδέονται με σοβαρά προβλήματα υγείας και αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας. 

Από αυτό το ιδεώδες της λεπτής γυναίκας πολύ λίγες γυναίκες και άνδρες μπορούν να ξεφύγουν. Σε νεαρά κορίτσια τέτοιες ακραίες συμπεριφορές ιδανικής ομορφιάς μπορούν να οδηγήσουν σε διατροφικές διαταραχές σε πρώιμο στάδιο. Αυτά οδηγούνται συνήθως σε ανορεξία ή βουλιμία, αλλά και στη νοσογόνο παχυσαρκία.

Οι διατροφικές διαταραχές και η προσωπικότητα: η ανορεξία, η βουλιμία και η παχυσαρκία - Γιατί οδηγούνται  στον εθισμό;

Πολλοί γιατροί και ψυχολόγοι θεωρούν επί το πλείστον, ότι οι διατροφικές διαταραχές είναι αποτέλεσμα κάποιων διαταραχών στις σχέσεις τους ή εξαιτίας σοβαρών ψυχολογικών στρεσογόνων γεγονότων που έχουν βιώσει στην παιδική ηλικία. Τώρα, όμως, η έρευνα δείχνει ,ότι αυτή η άποψη έχει ξεπεραστεί. Στην πραγματικότητα οι διατροφικές διαταραχές βασίζονται επί το πλείστον σε γενετικούς και κληρονομικούς παράγοντες και σε ελαττωματικές αντιδράσεις που έχουν αναπτύξει οι ίδιοι όλα αυτά τα χρόνια και έχουν οδηγηθεί σε μια ψυχαναγκαστική εθιστική συμπεριφορά.

Τύποι των διατροφικών διαταραχών 

Ο αριθμός των διατροφικών διαταραχών έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Επηρεάζονται συχνά νεαρές γυναίκες, αλλά όλο και περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από διαταραχή της διατροφικής συμπεριφοράς. 

Γίνεται διάκριση μεταξύ διαφόρων τύπων και μορφών των διατροφικών διαταραχών.

Η ανορεξία είναι μια από τις πιο κοινές ασθένειες. Οι πάσχοντες θέλουν να είναι τόσο λεπτή όσο το δυνατόν σε αυτή την περίπτωση. Συχνά αποκτούν ένα παραμορφωμένο ιδανικό ομορφιάς που δεν αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. 

Πρέπει να διακρίνουμαι την βουλιμία από την ανορεξία. Είναι δύο διάφορετικες διαταραχές: 

Αυτοί που πάσχουν από βουλιμία κάνουν εμετό μετά το φαγητό. Συχνά, οι ασθενείς λαμβάνουν πάρα πολλές θερμίδες και στη συνέχεια προσπαθούν να απαλλαγούν με την πρόκληση του εμετού. Ενώ η ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που περιλαμβάνει την ανηλεή αναζήτηση της σωματικής λεπτότητας μέσω, ουσιαστικά, της πείνας. Ο ανορεξικός εμφανίζεται συνήθως κάτισχνος, αδυνατισμένος και μπορεί να χάσει μέχρι και το 35% του βάρους του, πριν από την εμφάνιση της διαταραχής. Ο ανορεξικός δείχνει συνήθως τη προτίμησή του σε καταναγκαστικές ασκήσεις για να χάσει βάρος και είναι πολύ απασχολημένος με τον υπολογισμό των θερμίδων και την περιεκτικότητα, που παρουσιάζουν ορισμένα τρόφιμα σε λίπος. 

Ως άλλη μια μορφή διατροφικής διαταραχής θεωρείται  και η παχυσαρκία. Στην παχυσαρκία το άτομο οδηγείται σε ένα  ασυνήθιστα υπερβολικό  βάρος. Η αιτία είναι συνήθως μια κακή διατροφή.  Οι πάσχοντες πρέπει να τρέφονται μανιωδώς.Πολλοί άνθρωποι χωρίς να το αντιληφθούν, συνηθίζουν να τρώνε πάρα πολύ. Οι συνήθειες υπερφαγίας μπορεί να αρχίζουν από την παιδική ηλικία.Οι γονείς που πιέζουν τα παιδιά τους να τρώνε περισσότερο, γιατί νομίζουν, ότι έτσι τους κάνουν καλό, πιθανόν με τον τρόπο αυτό να καλλιεργούν συνήθειες υπερφαγίας με νοσηρές συνέπειες για το μέλλον της υγείας τους.

Βουλιμία
 

Η βουλιμία χαρακτηρίζεται από την τακτική ευκαιριακή άμετρη κατανάλωση, την λεγόμενη υπερφαγία. Κατά τη διάρκεια ενός βουλιμικού επεισοδίου μεγάλες ποσότητες τροφίμων  καταναλώνονται. Οι πάσχοντες βιώνουν το αίσθημα της απώλειας του ελέγχου (η αίσθηση του να μην είναι σε θέση να σταματήσει να τρώει ή δεν έχει τον έλεγχο και  καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες). Λόγω της υψηλής ενέργειας εισόδου κατά τη διάρκεια ενός βουλιμικού επεισοδίου αντίμετρα χρησιμοποιούνται για να αποτρέψουν την  αύξηση του σωματικού βάρους. Αυτά μπορεί να είναι: πρόκληση  έμετου , κατάχρηση καθαρτικών ή και φάρμακα αποστράγγισης, νηστεία ή υπερβολική φυσική δραστηριότητα.

Ποιος επηρεάζεται από τη βουλιμία; 

Η βουλιμία ανήκει μαζί με την ανορεξία στην κατηγορία των διατροφικών διαταραχών. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας 15 έως 30 ετών και κυρίως σε γυναίκες. Εκείνοι που επηρεάζονται ως επί το πλείστον είναι αυτοί με  φυσιολογικό βάρος ή με ελαφρώς πάνω από το κανονικό. Λιγότερο από δέκα τοις εκατό των ατόμων που πλήττονται είναι άνδρες.  Έτσι, η πλειοψηφία των ανδρών και των γυναικών είναι δυσαρεστημένοι με το δικό τους χαρακτήρα, και ένα μεγάλο μέρος, ιδίως οι γυναίκες θέλουν να χάσουν βάρος και να ακολουθήσουν τους διατροφικούς​ τους περιορισμούς. Ακόμη και η κραιπάλη, η πρόκληση έμετου και η περιστασιακή χρήση κατασταλτικών της όρεξης και καθαρτικών είναι συνηθισμένη.

Τι προκάλεσε την ανορεξία σε μια συγκεκριμένη περίπτωση είναι δύσκολο να απαντήθει

Όλο και περισσότεροι παράγοντες και συνθήκες οδηγούν στην ανορεξία.Ως εκ τούτου, οι γονείς δεν θα πρέπει να αναζητήσουν τις αιτίες ή να αναρωτηθούν αν έχουνε χρέος. Αυτό δεν  βοηθά ούτε το παιδί, ούτε τους γονείς. 

Παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν ανορεξία είναι η κληρονομική προδιάθεση,η αυτο-αμφιβολία, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η τελειομανία, η υπερβολική ανησυχία για το σχήμα και το βάρος και πολλά άλλα. Συνθήκες που προκαλούν ανορεξία, είναι καταστάσεις απομόνωσης, απώλεια της μητέρας ή του πατέρα ή άλλο στενό μέλος της οικογένειας, μια κίνηση ή αλλαγή του σχολείου και πολλές άλλες.

Ανορεξία

Η ανορεξία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας πιο συχνά. 

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι νέοι ξεφεύγουν από την οικογένεια όλο και περισσότερο .Είναι μια φάση κατά την οποία πολλοί προέρχονται από συγκρούσεις και επιζητούν και νέες εμπειρίες. Αυτή η διαδικασία είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί, διότι και η οικογένεια αγωνίζεται για να φέρει  την αρμονία. Στη συνέχεια, είναι δύσκολο να διαφοροποιηθούν και να κάνουν χώρο για τα συναισθήματα του θυμού και την αγανάκτηση. 

Η ανορεξία μπορεί επίσης να πάρει ένα διαφορετικό νόημα στις οικογένειες. Μπορεί να αποσπάσει την προσοχή από άλλες εντάσεις και συγκρούσεις. Ο φόβος για την κόρη / γιο, βάζει την ασθένεια στο κέντρο, τα άλλα προβλήματα της οικογένειας είναι λιγότερο σημαντικά και δεν πρέπει να λυθούν πρώτα. 

Προσδοκίες υψηλής απόδοσης, δύναμη  και τελειότητα συχνά έχουν υψηλή προτεραιότητα στις οικογένειες των ανορεξικών παιδιών. Παραίτηση και θυσία είναι σημαντικό σε αυτές τις οικογένειες. Τα ανορεξίκα παιδιά συχνά λαμβάνουν την αναγνώριση για τα οφέλη που φέρνουν. Τα ίδια παιδιά έχουν υψηλά πρότυπα και συχνά υποφέρουν επειδή δεν μπορούν να τα καλύψουν. 

Στην ανορεξία τα θύματα αισθάνονται ασυναγώνιστα. Αγώνας για αυτοπροβολή .Συχνά οι ανορεξικοι αισθάνονται ανίσχυροι στη δική τους ζωή. Έχουν την εντύπωση, ότι δεν μπορούν να επικρατήσουν και να διεκδικήσουν . Δέχονται κριτική από τους άλλους   και έχουν και έλλειψη αυτοεκτίμησής.

Ένα άλλο επεξηγηματικό μοντέλο βλέπει την ανορεξία ως μια φόρμα για να αποκρούσει τις σεξουαλικές επιθυμίες. Κατά την εφηβεία το σώμα αλλάζει.Σε πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ,ότι οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για διατροφικές διαταραχές είναι μια ισχυρή δυσαρέσκεια που έχουν για το σώμα τους σε σχέση με επαναλαμβανόμενες δίαιτες ή μόνιμο περιορίσμο τροφίμων.

Επειδή η τροφή είναι πάντα εν γένει διαθέσιμη. Με τα τρόφιμα μπορούν να κάνουν κάτι καλό, να ξεπερνούν την πλήξη τους και να εξαλείψουν το κενό στην μοναξιά τους. Έτσι, τα παιδιά μαθαίνουν να τρώνε αντί να αισθάνονται. 

Παχυσαρκία 

Η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος σώματος είναι σημαντικές απειλές για την υγεία, τη μακροζωία και την ευεξία των ανθρώπων.

Δυστυχώς το πρόβλημα συνεχίζει να παρουσιάζει επιδείνωση. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από παχυσαρκία.

Εκείνο που δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερες ανησυχίες για το μέλλον, είναι το συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό των παιδιών και εφήβων με υπερβολικό βάρος σώματος και παχυσαρκία. Πρόκειται για μια παθολογική κατάσταση που θέτει σε κίνδυνο την υγεία των παιδιών, βραχυπρόθεσμα και μακροχρόνια, στην ενήλικη τους ζωή. 

Αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών 

Η θεραπευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:

-Διατροφική επιμόρφωση ώστε το άτομο να επανεκπαιδευθεί στο να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες.

-Ψυχολογικές θεραπείες που θα βοηθήσουν το άτομο να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το διαταραγμένο τρόπο διατροφής.

-Μπορεί να γίνει χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη μείωση των αισθημάτων της κατάθλιψης και του άγχους.

-Οι διαπροσωπικές θεραπείες βοηθούν τα άτομα να κατανοήσουν την επίδραση των διαπροσωπικών σχέσεων στα συναισθήματά τους και στη διατροφική τους συμπεριφορά.

Συμβουλή:

Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο κατά την περίοδο της εφηβείας, θα πρέπει να παρέχει τις απαραίτητες θερμίδες καθώς και θρεπτικά συστατικά. Ο σύγχρονος έφηβος, λόγω του υπερβολικά φορτωμένου προγράμματός του με το σχολείο, τα φροντιστήρια και άλλες δραστηριότητες, συχνά δεν καταναλώνει τα τρία γεύματα ημερησίως και τα δύο ενδιάμεσα ελαφριά γεύματα. Ιδανικά, ο έφηβος πρέπει καθημερινά να πίνει άφθονο νερό και να επιλέγει κυρίως λαχανικά, φρούτα, δημητριακά και γαλακτοκομικά προϊόντα. 

ΤΖΑΚΟΥ ΕΛΕΝΑ